Vraag je aan iemand met een al redelijk gevorderde dementie hoe oud hij of zij eigenlijk is, dan krijg je meestal het antwoord ‘’dat weet ik eigenlijk niet’’. Of ‘’tja, ik denk een jaar of 35 ofzo’’. Ook kan dit antwoord nog wel eens wijzigen. Als je een peuter in de omgeving van iemand met dementie plaatst, dan kan er nog wel eens een moment van bewustwording zijn: ‘’he, volgens mij ben ik toch wat ouder’’. En wekt het vertedering op, ‘’kijk nou toch, zo’n kleintje’’. ‘’Die kinderen van mij zijn al ouder hoor’’.
Eén van de kenmerken van dementie is geheugenverlies. Ze
leven steeds meer in het vroeger. De verbindingen tussen de hersencellen worden
afgebroken waardoor je steeds meer van jezelf verliest. Ik vind het een
intrigerende vraag hoe mensen met dementie dat zelf beleven. In hoeverre hangt
je zelfbewustzijn samen met je geheugen? En betekent dat als je geheugen weg
is, dat je ophoudt te bestaan?
Eerlijk gezegd kan ik me er niets meer van herinneren dat ik geboren werd. De
persoon die zijn geboorte nog wel weet te herinneren zou ik graag eens spreken.
Maar betekent dat ook dat je, toen je geboren werd, je niet van jezelf bewust
was? Dat geloof ik eigenlijk niet helemaal. Een baby huilt, voelt en leeft.
Daarmee is een baby zich van zichzelf bewust, ervaart zichzelf. Zo is het ook
bij mensen met dementie. Zij zijn er, zij leven. Ze zijn wonderlijk gemaakt.
Gemaakt om, net als iedereen, iets van hun Schepper te weerspiegelen. En daarom
de moeite waard.